Persoonlijke instellingen

Tuna

Uit Tuencyclopedie

Share/Save/Bookmark

Inhoud

Flashback Tuna 1968 versus 2011 (nieuw)


Titel: De Tuna brengt een serenade aan enkele schonen Jaar: 1968 Foto: Archief TUE / Tuna Ciudad de Luz
Titel: Tunafestival 2011 Jaar: 2011 Auteur/Bron: Bart van Overbeeke

Tijdens het tiende Tunafestival ­afgelopen weekeinde in Eindhoven­ zag en hoorde je ze weer: de leden van Tuna Ciudad de Luz, de Eindhovense groep Tuno’s die in traditionele kledij de mooiste Spaanse liedjes speelt. De eerste bezetting van deze Tuna zie je op de foto uit 1968. In de loop van de jaren zijn de kleding en de muzikaliteit veranderd, volgens oud­lid Frans Zonneveld: “We droegen in 1968 alleen een capa met een in V­vorm gedragen sjerp (beca) en daaronder ons blauwe tentamenpak. Vroeger kwamen wij vaker toe aan romantische ronda’s onder balkons met serenades voor lieftallige dames. Toen waren we nog niet bepaald muzikaal. We waren al blij dat we de melodie en de teksten kenden en dat er een paar gitaristen bij waren. Tegen­ woordig worden er prijzen gewonnen op buitenlandse Certamens.”

Cursor 2 Norbine Schalij. Jaargang 54, 8 september 2011



Het Spaanse woord tuna komt van tunar, zorgeloos rondtrekken. Tijdens een zorgeloze rondreis in Spanje maakten THE-studenten Piet Schoenmakers en Jan Oosterveld in 1964 voor het eerst in Tossa de Mar kennis met het typisch Iberische fenomeen van zingende studentengroepen. Er was een oploopje in het dorp en de heren wilden weten wat er aan de hand was. Ze drongen zich langs muren en over stoelen tot dicht bij een groep Spaanse studenten in zwarte, middeleeuws aandoende pakken met grote gespschoenen en lange capas over de schouders. Ze speelden hartverwarmende tunamuziek voor enkele Engelse dames. Schoenmakers: ”We luisterden naar die eenvoudige sfeervolle muziek, zagen de capas met de vele veelkleurige linten tegen de maat in bewegen en hoorden het geluid van de bandurrias weerklinken tegen de lage witte huisjes. We waren compleet overrompeld.” Toen het melancholieke Triste y sola (triest en eenzaam) werd ingezet, was iedereen muisstil en was de bewondering voor de vocale prestaties voelbaar. Toen tenslotte het en el Monte, en el Monte de Piedad nagalmde, stond al vast dat de twee Eindhovense studenten deze melodie niet meer kwijt zouden raken. Diezelfde avond nog vroegen ze de tekst van het lied aan hun Spaanse vrienden en vanaf die dag werden onderweg de zangpartijen geoefend. Ze kregen bovendien van een paar studentes een 45-toeren plaatje mee met het nummer Triste y sola.

Eerstejaars 1964


Schoenmakers was dat jaar voorzitter van de inauguratiecommissie van het Eindhovens Studenten Corps (ESC). Terug in Nederland werd besloten dat alle eerstejaars van 1964 Triste y sola zouden moeten leren zingen. In het ontgroeningsboekje werd de tekst samen met de fonetische vertaling geplaatst. De groenen kregen vierentwintig uur de tijd om het lied uit het hoofd te leren zingen. Zowel in de kroeg als op de sociëteit werd spontaan meegezongen met de Tuna-muziek. Zelfs bij de ouderejaarsleden van het ESC ging het lied er in als gods woord in een ouderling. Zo kon het gebeuren dat aan het slot van de groentijd een groepje eerstejaars, gesterkt door Spaanse wijnen, erop uittrok om een serenade te gaan brengen aan de echtgenote van Philips-directeur en THE-curator Ir. Th.P. Tromp. Toen Schoenmakers na afloop hoorde dat deze serenade in goede aarde gevallen was, ontstond in een gesprek met Javier Egas het idee om in Eindhoven een eigen tuna op te richten. Dankzij het enthousiasme van een aantal eerstejaars werd nog datzelfde jaar de tuna Ciudad de Luz (een verwijzing naar lichtstad Eindhoven) een feit. Onder leiding van dirigent Sjef Schellekens werd al snel een repertoire aan tunaliedjes ingestudeerd en ontgroeiden de studenten het amateuristische zangniveau.


La Tuniña


De THE steunde de nieuwe studentenvereniging door het vergoeden van de eerste donkerblauwe pakken. In de begin jaren werd er voornamelijk a capella gezongen. De enige begeleiding vormde de pandareta (tamboerijn), maar later kwamen er ook Spaanse snaarinstrumenten bij zoals de bandurria en de laúd. Bij de firma Pisa werden nieuwe pakken besteld, die een variant waren op Brabantse gildekostuums. In april 1982 werd Eindhoven een tweede Spaanse studentenvereniging rijker. Twee enthousiaste studenten richtten één van de eerste vrouwelijke tuna’s ter wereld op: La Tuniña. Voor een gemiddelde Spanjaard staat die naam voor een tonijntje. Voor Nederlanders was het een prachtig klinkende samenvoeging van tuna en niña (meisje). Toen de Tuna Feminina van Valencia later tijdens een festival in Eindhoven met ruim dertig meiden op het podium een prachtig stuk muziek uitvoerden, maakten ze bekend dat ze zich vanaf dat moment La Tuniña de Valencia zouden noemen! Dankzij Eindhoven een nieuw woord in de Spaanse van Dale? De Eindhovense Tuniña kreeg een bijzondere beschermheer in de persoon van dr.ir. Frits Philips. Bij diens honderdste verjaardag in april 2005 verzorgden reünisten en leden op de Markt een speciaal concert.

Festival


In 1986 was de Markt van Eindhoven het toneel voor het eerste tunafestival. Dit was een regelrechte primeur, want voor het eerst in de geschiedenis werd zo’n certamen (of wedstrijd) buiten een traditioneel ‘tunaland’ gehouden. Eindhoven werd daarmee bijgeschreven op de certamenlijst van steden als Madrid, Barcelona, Coimbra, Murcia, Salamanca, Sevilla en Valencia. Het idee was een jaar daarvoor ontstaan. Er werd dertigduizend gulden aan sponsorgeld binnengehaald en tunagroepen uit Zuid- Europa trokken in grote getale naar Eindhoven. In plaats van de verwachte driehonderd meldden zich maar liefst vijfhonderd tuno’s aan. Omdat velen bovendien al twee dagen voor het festival arriveerden, ontstond er een flink probleem voor de Eindhovense gastheren en -vrouwen, die volgens traditie voor eten en onderdak voor de festivalgasten moesten zorgen. Een noodscenario trad in werking: studentenhuizen werden afgebeld, er kwamen legerbedden in scholen, op hotelkamers werden extra bedden geplaatst en drie dagen lang reed een speciale pendelbus langs alle overnachtingsplaatsen. Het eerste tunafestival werd een grandioos succes en de waardering van de inwoners van Eindhoven en omstreken voor de zomerse Spaanse klanken was groot. Eindhoven was een weekend lang een echte studentenstad, en dan nog wel een Spaanse. De traditionele doop van nieuwe tuno’s in de fontein op het Stadhuisplein haalde de kranten. Het tunafestival werd in hetzelfde jaar door de Eindhovense Persclub onderscheiden met de ‘Zilveren tulp’, de prijs voor het meest positieve Brabantse nieuws.

Titel: Optreden van de Tuna in een Eindhovens cafe Jaar: ca. 1975 Foto: Archief TUE

La unica del norte de los Pirineos


Twintig jaar na de eerste editie werd in september 2006 voor de achtste keer een certamen in Eindhoven georganiseerd. Dat de tunatraditie in Eindhoven springlevend is, bevestigen de vele weekendoptredens van de studenten in Duitsland en de Benelux. In februari 2006 liet Philips de Eindhovenaren overvliegen voor een speciaal optreden op een door Philips Software georganiseerde cocktailparty op de berg Montjuich bij Barcelona. De gecontracteerde Catalaanse tuna liet het op het laatste moment namelijk afweten. In hun meer dan veertigjarige geschiedenis brachten zowel Ciudad de Luz als de Tuniña een aantal lp’s, muziekcassettes en cd’s uit. Beide verenigingen nemen regelmatig deel aan certamens in Spanje en Portugal. Eindhoven heeft inmiddels een ijzersterke naam in Spanje opgebouwd. ‘La unica del norte de los Pirineos’, ofwel ‘het enige festival boven de Pyreneeën.’ In Eindhoven uitgenodigd worden betekent een topclassificatie voor een Spaanse tuna. İBravo! İAupa la Tuna! İViva la Tuniña!