Persoonlijke instellingen

Studentenpastoraat

Uit Tuencyclopedie

Share/Save/Bookmark

Onderwijs, wetenschap en geloof. Ieder tijdsgewricht biedt een ander perspectief op de soms ingewikkelde verhoudingen tussen deze drie maatschappelijke sectoren. In de 21e eeuw zorgen onderwerpen als intelligent design of de verhouding tussen islam en wetenschap in sommige kringen voor verhitte discussies. Aan de TU/e is er sinds de oprichting plaats geweest voor levensbeschouwing. De Eindhovense universiteitsgemeenschap telt anno 2006, naast een humanistisch raadsvrouw, enkele studentenpastores. Een oecumenische studentenkerk organiseert op zondagen diensten in de studentenkapel aan de Kanaalstraat.

Rooms-katholieke kerk


Vanaf de oprichtingstijd is het een uitgemaakte zaak dat de Technische Hogeschool Eindhoven een rijksinstelling zal worden, zonder speciale banden met een zuil, zoals dat wel het geval was met de Katholieke Hogeschool Tilburg, de Katholieke Universiteit Nijmegen en de Vrije Universiteit Amsterdam. Toch stuurt de directeur Handel- en Industriebeleid van het ministerie van Economische Zaken, mr. E.D.M. Koning, in 1946 een brief aan Johannes kardinaal de Jong (*1885 - †1955) in Utrecht. Behoedzaam peilt deze rijksambtenaar, die betrokken is bij de voorbereidingen van een tweede TH in het land, of de vestiging van een neutrale instelling voor hoger onderwijs in het officieuze achterland van de rooms-katholieke kerkprovincie (want zo werd het Zuiden in die dagen nog beschouwd) wel zou worden toegestaan. Zou de Kerk in dat geval niet ook haar rechten laten gelden op de stichting van een katholieke Technische Hogeschool? De kardinaal geeft aan dat de Kerk zulks niet van plan is. De bisschoppen blijven echter de oprichting van de THE met belangstelling volgen. Bij de opening van de THE in 1957 is mgr. W.M. Bekkers nog co-adjutor van het bisdom Den Bosch. Drie jaar later zal hij daar als bisschop benoemd worden en zijn naam vestigen als geliefd kerkvernieuwer en ‘de bisschop die Organon groot maakte’ door zijn toegeeflijke houding ten opzichte van de anticonceptiepil, verwoord in een televisietoespraak in maart 1963. Een dag na de opening van de THE in 1957 laat hij een journalist weten dat het episcopaat blij is met de vestiging van de hogeschool in Eindhoven. In zijn antwoord op de vraag van de krant waarom er geen katholiek technisch hoger onderwijsinstituut is gekomen, geeft Bekkers blijk van een realistische mentaliteit: “Een advocaat, een leraar, een arts, een socioloog, een psycholoog moeten voor een christen-taakvervulling doordrongen zijn van een katholieke geest. Maar een technicus zal een technisch probleem niet anders en niet beter oplossen naargelang hij katholiek of niet-katholiek is.” En bovendien, voegt hij toe, is er in de katholieke zielzorg voorzien door de aanstelling van pater ir. J.J. Bouwman (*1916 - †1970) als zielzorger.

Titel: De studentenkapel aan de Kanaalstraat ten tijde van de opening. Aan de katheder voorganger pater ir. J.J. Bouwman Jaar: 1966 Foto: Archief TU/e

Pater Bouwman


Met een HBS-B diploma op zak gaat deze Bouwman in 1934 bij het Philips Natuurkundig Laboratorium werken. Vervolgens wordt hij aan de TH Delft assistent bij prof. dr. J.M. Burgers en schrijft hij zich in als student technische natuurkunde. In 1943 breekt hij zijn studie af en vindt een plek in het laboratorium van de radiobuizenfabriek van Philips. In 1945 haalt hij zijn ingenieursdiploma en wordt natuurkundeleraar aan het Augustinianum in Eindhoven. Hij werkt ook nog een jaar aan de TH Delft, maar, zo meldt het dagblad Oost-Brabant: ‘Onze Lieve Heer had hem geroepen en bleef hem roepen.’ De fysicus treedt in bij de paters Augustijnen en wordt in 1956 tot priester gewijd. Van 1957 tot 1969 is hij als zielzorger onder de Eindhovense studenten werkzaam en is hij moderator van de studentencontactgroep Sanctus Thomas Morus. De pater-ingenieur, die woont in klooster Mariënhage, is enthousiast: “Wat hier in Eindhoven staat te gebeuren is iets geheel nieuws, dat zijn weerga in Nederland niet vindt.” Het is de bedoeling dat er met toestemming van Rome een ‘personele parochie’ voor alle katholieke studenten en medewerkers komt. In 1966 wordt de studentenkapel in de Kanaalstraat verbouwd en met een eucharistieviering in aanwezigheid van rector magnificus prof.dr. K. Posthumus en president-curator dr. J.E. de Quay geopend.

Oecumene



Titel: Studentenpastores Nol Sales (links) en Wim de Leeuw Jaar: 1982 Foto: Archief TU/e
Naast het katholieke studentenpastoraat komt ook snel na het openen van de THE een hervormde en een gereformeerde variant tot stand. De studentenpastores krijgen een gezamenlijk secretariaat in een van de TH-gebouwen en de ontmoetingsruimte voor het kringen- en groepswerk is van meet af aan in gezamenlijk gebruik. Hoewel men al vrij snel gaat samenwerken bij de programmering van de gespreksgroepen, blijven de kerkdiensten gescheiden. Na enkele jaren van steeds intensievere samenwerking groeit men omstreeks 1980 naar de oecumene toe. In toenemende mate is het dezelfde gemêleerde groep studenten die aan diverse activiteiten deelneemt. Door de samenwerking met Studium Generale, de Introductiecommissie, de Stichting Interkommunikatie en de studentenpsychologen ontdekken de drie geloofsrichtingen dat men steeds meer op één lijn is komen te zitten. De verschillen vanuit de achtergrond-kerken worden geleidelijk als irrelevant of zelfs storend ervaren. Pastor drs. A.J.M. (André) van Kempen ziet, terugkijkend, als groot voordeel dat ”deze oecumene in Eindhoven niet ontstaan was achter een bureau of via eindeloos vergaderen, maar al doende in de praktijk van alledag. Daarbij kwam dat de studentenpopulatie het samengaan met open armen ontving.”