Di Wesseli

Uit Tuencyclopedie

De wereld van techniek en wetenschap oefent een grote aantrekkingskracht uit op kunstenaars, uitvinders en oplossers van het wereldraadsel. Vaak brengt die botsing van werelden beide partijen tot verhelderende inzichten. Soms leidt de confrontatie slechts tot heftige discussies. Zo daagt de Belgische kunstenaar en uitvinder Wessel Di Wesseli in 1985 de THE-gemeenschap uit. Hij is de bedenker van de energieoogstmachine, een constructie waar meer energie uit zou komen dan je er in stopt. De thermodynamica leert dat dit niet mogelijk is, maar Di Wesseli twijfelt niet aan zijn gelijk. In de geest van het wetenschapsmodel van Karl Popper looft hij vijf miljoen Belgische franken uit aan de eerste de beste die zijn idee onderuithaalt. De redenering van de kunstenaar hierbij is curieus: wanneer een onderzoeker inziet dat de theorie niet onderuit te halen is, zal deze geneigd zijn om zelf een werkend model te bouwen. En dat laatste is de Belg nog niet gelukt. Omgekeerd, zo laat TH Berichten weten, is hij ook tevreden wanneer zijn theorie daadwerkelijk wordt ontmaskerd: “Ik zou dan bevrijd zijn van de maatschappelijke plicht om deze eindeloze energiebron tot exploitatie te brengen.” Overigens zal een eventuele winnaar de geldprijs in natura uitgekeerd krijgen. De gelukkige krijgt dan Di Wesseli als lijfeigene, omdat de uitvinder helaas niet over voldoende liquide middelen beschikt om in harde valuta uit te betalen. Studium Generale organiseert in de hal van het Hoofdgebouw een ophefmakende tentoonstelling rond deze Belgische variant op het perpetuum mobile. Daar wordt duidelijk waaruit de kern van zijn idee bestaat: op de werktekeningen van Di Wesseli is een serie balgen afgebeeld die in een harmonicavorm onder water worden getrokken. In tegenstelling tot wat men zou verwachten, zo claimt de kunstenaar, worden die balgen onder water niet kleiner, maar juist groter. En dat levert energie op. Een werkend model zal die stelling moeten bewijzen.

De opstelling trekt veel bezoekers en studenten gaan in discussie met de retorisch begaafde kunstenaar. Daar is het hem ook om te doen. Hij vraagt studenten naar verklaringen waarom de machine wel (of niet) zal werken. Wanneer een student het waagt om “Ik geloof het gewoon niet” te antwoorden, slaat de Belgische kunstenaar in de woorden van verslaggever Rob Weijs keihard toe: “Wat is dat hier, een kerk of een Technische Hogeschool?” Veel onderzoekers willen niet ingaan op de vragen van de kunstenaar. Di Wesseli vergelijkt de THE daarom met een thermodynamische secte. Op haar beurt concludeert de faculteit Werktuigbouwkunde dat de kunstenaar een wolk van nevelen optrekt die de essentie verhult. Desalniettemin wordt de tentoonstelling wegens groot succes verlengd. Maar de prijs is nooit uitgereikt. En een werkend model van de energie-oogstmachine is tot op heden niet gerealiseerd.

Titel: Di Wesseli (4e van links] in gesprek met studenten tijdens bezoek aan THE Jaar: 1985 Foto: Archief TUE