Persoonlijke instellingen

Cyclotron

Uit Tuencyclopedie

Share/Save/Bookmark
Titel: Het Cyclotron-gebouw Jaar: 2006 Foto: Norbert van Onna
De TU/e beschikt al veertig jaar over een eigen cyclotron, een deeltjesversneller voor kernfysisch onderzoek. Het was in 1966 een verjaardagscadeau voor de tienjarige Hogeschool van het Philips Natuurkundig Laboratorium, dat in Geldrop gestopt was met onderzoeksactiviteiten op dit gebied. De faciliteit werd al snel nuttig ingezet voor onderzoeksdoeleinden. Zo werden ruim twintig jaar geleden in de onderzoeksgroep van prof.dr.ir. H.L. Hagedoorn van de faculteit Technische Natuurkunde nieuwe technieken ontwikkeld om met behulp van het cyclotron radionucliden te produceren voor medische toepassingen. De radionucliden werden verwerkt tot radiofarmaca en aan patiënten toegediend. Na toediening kon de verdeling in het lichaam zichtbaar gemaakt worden met behulp van een gammacamera. In 1981 werd op initiatief van Hagedoorn het bedrijfje Cygne opgericht, dat zich op de productie van deze radiofarmaca ging richten. Een vijftal medewerkers uit zijn groep ging voor dit bedrijf werken, waaronder alumnus ir. A. Witsenboer, de huidige directeur. In 1994 startte Cygne als eerste ter wereld met de productie van ultra zuiver jodium 123. Het radioactieve jodium 123 wordt gebruikt voor de bereiding van een aantal radiofarmaca die in ziekenhuizen toegepast worden voor diagnostiek. Dankzij het Jodium is de stralingsbelasting voor patiënten verminderd en is de beeldkwaliteit verhoogd. In 1996 ging Cygne op in het Engelse Amersham (wereldwijd negenduizend werknemers). De Eindhovense tak heeft sindsdien de naam Amersham Health BV gedragen totdat General Electric (GE) in 2004 het moederbedrijf overnam. Als onderdeel van GE Healthcare zijn de activiteiten van Amersham Cygne niet veranderd. Anno 2006 zijn er ongeveer honderdzestig medewerkers in dienst, bij een jaaromzet van ongeveer vijfentwintig miljoen euro. De afnemers van de radiofarmaca zijn ziekenhuizen. Voor het vervoer wordt gebruik gemaakt van kleine bestelwagens, die de stoffen snel op de plek van bestemming dan wel op vliegvelden (Schiphol, Brussel, en andere luchthavens) bezorgen. Vóór 1996 bestreek Cygne al een groot deel van de markt in Europa, maar door de verbintenis met Amersham is de distributie van deze producten, die in Eindhoven gemaakt worden, sterk toegenomen. Daarnaast ontwikkelde het bedrijf in samenwerking met de faculteit Scheikundige Technologie van de TU/e en het Academisch Medisch Centum in Amsterdam het nieuwe radiofarmacon DaTSCAN. Met behulp van dit diagnostisch radiofarmacon is de ziekte van Parkinson in een vroeg stadium aan te tonen. Op dit moment worden er jaarlijks meer dan twintigduizend patiënten onderzocht met DaTSCAN. Omdat uitbreiding van de productiefaciliteiten nodig was en ook de onderzoeksfaciliteiten voor het cyclotron aan vernieuwing toe waren, werd besloten tot nieuwbouw. Medio mei 2003 werd een nieuwe faciliteit in het door architect ir. Erik Knippers ontworpen gebouw geopend.
Titel: De bedieningsruimte van het cyclotron Jaar: ca. 1980 Auteur/Bron: Archief TU/e